در دنیای کنونی استرس به عنوان یکی از آفات نیروی انسانی محسوب شده است، اثرات مخرب استرس بر زندگی فردی و اجتماعی کاملا مشهود بوده و مدیران یکی از آسیب پذیرترین قشرها در برابر استرس هستند.علی رغم این نظر که فشارهای عصبی مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرک و تلاش در انسان ضروری است زمانیکه بحث فشار عصبی مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده و فشار عصبی مضر مد نظر قرار می گیرد.به هر حال فشار عصبی آثار فراوانی بر عملکرد فعالیتهای اعضای سازمان دارد ، فشار عصبی حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می کند و پایه های سازمان را متزلزل می سازد بدین ترتیب است که فشار عصبی در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و فعالیتها و تلاشها را عقیم می سازد.از میان نشانه های عمومی استرس موارد زیر از جمله بی اشتهایی یا اشتهای زیاد ، بیخوابی یا خواب بیش از اندازه، دردهای مداوم ،خلاء ذهنی و احساسی ، فشار در محیط کار، درگیری با کارفرما ، ترس از شکست ، و غیره آشکارتر است. (غفوریان ، ۱۳۷۵، ص۳۷)
به طور کلی ، بروز فشار در سازمانها کارآیی نیروها را می کاهد ، همکاری جای خود را به رقابت مخرب می دهد و ارتباطات سازمانی مختل می گردد.مدیری که گرفتار فشارهای عصبی و روانی است نمی تواند با زیر دستان خود رابطه صحیح برقرار نماید ، با فرادستان خود دچار مشکل می شود و ارباب رجوع را از خود ناراحت می کند.به علاوه ،عوارض ناشی از کم کاری ، تاخیر ،غیبت ، جابجایی ، ترک خدمت و در نتیجه کاهش بهرهوری و عوارض فیزیکی ـ روانی فشارهای عصبی ، خسارتهای جبران ناپذیری را برای سازمانها به ارمغان میآورد.
در میان سازمانهای اجتماعی، هیچ سازمانی به اندازه آموزش و پرورش حساس نیست ،زیرا همچنانکه می دانیم آموزش و پرورش زیر ساز تمامی سازمانهای یک جامعه است و در این میان مدیران آموزشی از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت می باشند.بنابراین بررسی عوامل فشار زای مدیران آموزشی می تواند گام مثبتی در جهت ارتقای شغلی آنان از طریق کاهش یا تعدیل تاثیر عوامل فشارزا و در نتیجه ،ارتقای آموزش و پرورش باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول- کلیات تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………. ۱
بیان مساله………………………………………………………………………….. ۲
ضرورت و اهمیت موضوع…………………………………………………………. ۳
اهداف پژوهش………………………………………………………………………. ۴
سوال و فرضیات پژوهش……………………………………………………………. ۵
تعریف واژه های اساسی…………………………………………………………….. ۶
فصل دوم- مبانی نظری تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. ۹
تاریخچه استرس…………………………………………………………………….. ۱۰
استرس…………………………………………………………………………….. ۱۳
ماهیت فشار روانی…………………………………………………………………….. ۱۵
نظریه های استرس…………………………………………………………………….. ۱۶
استرس بعنوان پاسخی درونی…………………………………………………. ۱۶
عوامل محیطی استرس……………………………………………………………. ۱۸
استرس بعنوان کنش متقابل……………………………………………………………… ۱۸
مدل خبرپردازی……………………………………………………………………………….. ۲۰
مقابله بعنوان پاسخی درونی……………………………………………………………………. ۲۱
مقابله متکی بر منابع محیط…………………………………………………………… ۲۲
مقابله از راه کنش متقابل……………………………………………………………… ۲۲